Cây dược liệu
cây an xoa
🌱 Đặc điểm cây An xoa
- Tên gọi khác: Tổ kén cái, dó lông, thâu kén lông.
- Họ: Trôm (Sterculiaceae).
- Dạng cây: Cây gỗ nhỏ, cao 1–3m.
- Lá: Hình bầu dục, mọc so le, mặt lá phủ nhiều lông mềm như nhung, mép lá có răng cưa nhỏ.
- Hoa: Màu hồng tím, mọc đơn hoặc từng cụm nhỏ.
- Quả: Có hình trụ, xoắn lại như con sâu, có nhiều lông cứng.
- Phân bố: Mọc hoang nhiều ở rừng thứ sinh, ven sông suối, các tỉnh miền Trung – Nam, đặc biệt là Bình Phước, Gia Lai, Lâm Đồng.
🌿 Tác dụng theo y học cổ truyền
- Vị đắng nhẹ, tính mát.
- Công năng: Thanh nhiệt, giải độc, hỗ trợ tiêu viêm, lợi mật, hoạt huyết, nhuận tràng nhẹ.
- Thường được dùng trong các trường hợp:
- Hỗ trợ điều trị viêm gan, men gan cao, gan nhiễm mỡ.
- Hỗ trợ người bị u gan, xơ gan (dùng phối hợp thêm dược liệu khác).
- Giúp cải thiện tình trạng rối loạn tiêu hóa, ăn uống khó tiêu, đau bụng do nóng gan.
- Một số vùng dùng an xoa hỗ trợ trị mụn nhọt, táo bón, tiểu tiện khó.
(Tác dụng trên chủ yếu dựa theo kinh nghiệm dân gian và một số nghiên cứu bước đầu. Chưa có đủ bằng chứng lâm sàng rộng rãi.)
📌 Chỉ định – khi nên dùng
- Người bị viêm gan B, C (dùng phối hợp, không thay thế thuốc đặc trị).
- Người men gan cao, gan nhiễm mỡ.
- Người thường xuyên uống rượu bia, nóng trong, nổi mụn nhọt, táo bón.
- Người sau ốm dậy, muốn phục hồi chức năng gan.
⚠️ Chống chỉ định – lưu ý
- Phụ nữ có thai và cho con bú: không nên dùng.
- Người huyết áp thấp, thiếu máu, cơ thể hư hàn: cần thận trọng vì an xoa có tính mát, dễ gây tụt huyết áp, chóng mặt.
- Không dùng liều cao kéo dài nếu không có chỉ định của thầy thuốc.
- Người đang dùng thuốc Tây (đặc biệt thuốc điều trị gan, thuốc chống đông máu) nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng để tránh tương tác.
💧 Liều dùng – cách dùng dân gian
- Liều thường: 30–50g khô/ngày.
- Cách dùng:
- Rửa sạch, sao vàng (giúp giảm độc tính và vị ngái).
- Sắc với 1 – 1,5 lít nước, đun nhỏ lửa còn khoảng 600–800ml, chia 2–3 lần uống trong ngày.
- Có thể phối hợp với cà gai leo, xạ đen, diệp hạ châu… để tăng hiệu quả hỗ trợ gan.
